Đất nước mặt trời mọc vốn dĩ là quốc gia có tư tưởng mở nhưng văn hoá lại khép kín. Đó là một trong những yếu tố làm nên sự hùng mạnh của quốc gia này. Nói cách khác, họ học hỏi công nghệ và giáo dục từ phương Tây nhưng bản sắc vẫn là người Nhật Bản, điều đó thể hiện qua việc không đặt nặng vấn đề ngoại ngữ như một số quốc gia châu Á khác – Muốn kinh doanh ở Nhật? Hãy học tiếng Nhật.
Nhưng dạo gần đây, khi mà kinh tế các nước luôn trong tình trạng bất ổn, Nhật Bản cũng không ngoại lệ.
Bạn có sử dụng điện thoại chứ? Tôi tin chắc rằng người trưởng thành như chúng ta đều có ít nhất một chiếc điện thoại. Vậy nó đến từ đâu? Hãng nào? Apple? Samsung? LG? Sony? HTC?... Chắc hẳn chúng ta cũng có đôi chút hình dung, những hãng nào đang chiếm ưu thế tại Việt Nam. Tuy nhiên, trước tiên hãy nhìn xem ở Nhật, người ta sử dụng những gì?
Điện thoại của bạn có nằm trong số những nhãn hiệu đó không? Hay bạn đang ngạc nhiên “Đây không phải nhãn hiệu nồi cơm điện ở nhà sao? Ngoại trừ Sony thì mấy hãng khác mà cũng sản xuất điện thoại di động ư?” Vâng, ở Nhật, người ta dùng những hiệu đó đấy. Còn bạn thì sao? Nhãn hiệu nào bạn đang sử dụng? Có giống như trên không? Hay nó thuộc vào top 10 hãng sản xuất di động lớn nhất thế giới trong bảng dưới đây??
Nhìn vào đó, ta thấy không một hãng nào của Nhật chiếm ưu thế trên thị trường di động thế giới mặc dù xứ sở hoa anh đào là nơi sản sinh của các nguyên lý quản lý chất lượng, là quốc gia nổi tiếng về độ bền của các sản phẩm công nghệ. Điều gì xảy ra ở đây?
Bạn biết đấy. Người Nhật chuộng hàng Nhật và hàng Nhật luôn là tốt nhất. Tất cả các công ty Nhật đều cố gắng giành giật thị phần trong nước vì nó đủ lớn để khiến họ không cần nghĩ tới những thị trường khác, họ chỉ cần cố gắng duy trì chất lượng bền bỉ là sẽ được đón nhận. Nhưng Hàn Quốc thì ngược lại. Các công ty Hàn Quốc cần phải bức phá, vượt ra khỏi nhu cầu nhỏ nhoi trong nước để phát triển nhiều hơn nữa. Kể từ cuộc khủng hoàng tài chính năm 1997, Hàn Quốc luôn cố gắng vươn ra thị trường thế giới, đặc biệt, họ chăm sóc rất chu đáo những quốc gia mới nổi ở Đông Nam Á. Điển hình là tại Việt Nam, Samsung là lựa chọn của đa số người dân vì mẫu mã đẹp và giá thành chấp nhận được với độ bền vừa phải.
Là hãng tiên phong trong việc thích nghi với thói quen tiêu dùng của địa phương, Samsung ngày càng bành trướng thế lực sang nhiều quốc gia và trở thành tập đoàn gia đình trị nhưng mang hơi thở đa quốc gia. Đó là lý do vì sao, Samsung đặt mục tiêu TOEIC 900 cho những thực tập sinh mới. Và nhìn chung, học sinh Hàn Quốc rất cần tiếng Anh để đảm bảo một công việc tốt sau này.
Tôi có người bạn đến từ Nhật Bản cũng là người có vị trí cao trong một tập đoàn lớn, tuy nhiên Tiếng Anh với bạn tôi không phải là vấn đề vì luôn có một thông dịch viên kè cặp khi cần. Người bạn ấy nói với tôi, có thể sau này tiếng Anh sẽ là trao lưu, nhưng hiện tại nó vẫn chưa phải là điều kiện cần tại Nhật Bản. Đó là lý do vì sao người Việt Nam khi làm việc với người Nhật, lại phải học tiếng Nhật.
Theo một thống kê thì cứ 100,000 người Hàn Quốc du học tiếng Anh tại Philippines thì chỉ có 10,000 người Nhật sang quốc đảo này học tập. Đủ để thấy mức độ chênh lệch trong nhu cầu tiếng Anh giữa hai quốc gia này. Nhật Bản là một thế lực nhưng Hàn Quốc mới thực sự chiếm lĩnh những đất nước đang phát triển.
Tôi sống tại Philippines được nửa năm rồi và hầu như Korean Town có ở mọi thành phố mà không hề thấy bóng dáng của Japan Town. Tôi cũng thấy người Hàn, nói tiếng Anh, sử dụng tiếng Anh, kinh doah trên đất Phil nhiều vô số kể. Tôi cũng thấy những người bạn của mình sử dụng điện thoại Samsung chứ không phải là Sony hay Panasonic, ngay cả cái điều hoà trong phòng tôi hay cái máy tính tôi đang sử dụng cũng xuất xứ từ Hàn Quốc…
Thiết nghĩ, nước Nhật nếu muốn mở rộng tầm ảnh hưởng của bản thân thì họ cần mở rộng hơn nữa khả năng thấu hiểu cho cả thế giới bằng việc sử dụng một ngôn ngữ toàn cầu – tiếng Anh. Và thực tế, giới trẻ Nhật Bản cũng không chỉ ngồi chờ đợi chính phủ thay đổi quan niệm trong giáo dục. Họ đã lao vào học tiếng Anh, dù muộn nhưng không thể không cần. Hiện nay, Philippines là quốc gia có khối lượng học viên Hàn và Nhật đổ về đông nhất và ngay cả Việt Nam – du học Philippines cũng đã trở thành một phong trào vì chất lượng và chi phí đều rất tốt.
Ngày càng có nhiều học viên Việt Nam đến Philippines học tiếng Anh
Nhìn nước Nhật, nhìn lại đất Việt – Bạn – Một công dân trẻ của đất nước, bạn đã chuẩn bị cho hành trang hoà nhập nhưng không hoà tan của mình như thế nào? Tiếng Anh của bạn ra sao? Đã đến lúc nghiêm túc suy nghĩ cho tương lai và đầu tư đúng đắn cho việc học rồi đấy.